Şikayet kurumu Türk Ceza Kanunu’nun 73. Maddesinde düzenlenmiştir. Aynı zamanda şikayete tabi suçlar suçların TCK ‘daki metninden anlaşılmaktadır.
İçindekiler
Ceza Hukukunda Şikayet Nedir ?
Şikayet kurumu, TCK mad. 73’te “soruşturulması ve kovuşturulması şikayete bağlı suçlar” başlığı altında düzenlenmiştir. Buna göre,
- Soruşturulması ve kovuşturulması şikayete bağlı olan suç hakkında yetkili kimse altı ay içinde şikayette bulunmadığı takdirde soruşturma ve kovuşturma yapılamaz. Bu sebeple şikayete tabi suçlarda süreye dikkat edilmelidir. Aksi taktirde olumsuz sonuçlar doğabilir.
- Zamanaşımı süresini geçmemek koşuluyla bu süre, şikayet hakkı olan kişinin fiili ve failin kim olduğunu bildiği veya öğrendiği günden başlar. Yani olayın gerçekleşme tarihi değil, fiili ve faili öğrendiği tarih 6 aylık sürede esas alınacaktır.
- Şikayet hakkı olan birkaç kişiden birisi altı aylık süreyi geçirirse bundan dolayı diğerlerinin hakları düşmez.
- Kovuşturma yapılabilmesi şikayete bağlı suçlarda kanunda aksi yazılı olmadıkça suçtan zarar gören kişinin vazgeçmesi davayı düşürür ve hükmün kesinleşmesinden sonraki vazgeçme cezanın infazına engel olmaz. Örneğin; Yargıtay’da incelenip kesin olarak sonuca bağlanan bir hüküm için şikayetten vazgeçme artık somut olayı etkilemeyecek failin cezası infaz edilecektir.
- İştirak halinde suç işlemiş sanıklardan biri hakkındaki şikayetten vazgeçme, diğerlerini de kapsar. Birden fazla fail varsa, biri hakkında şikayetten vazgeçilirse diğer sanıklar hakkında da lehe sonuç doğacaktır.
- Kanunda aksi yazılı olmadıkça, vazgeçme onu kabul etmeyen sanığı etkilemez. Müştekinin şikayetten vazgeçmesini sanığın da kabul etmesi gerekir.
- Kamu davasının düşmesi, suçtan zarar gören kişinin şikayetten vazgeçmiş olmasından ileri gelmiş ve vazgeçtiği sırada şahsi haklarından da vazgeçtiğini ayrıca açıklamış ise artık hukuk mahkemesinde de dava açamaz. TCK’da yer alan bu hüküm oldukça önemlidir.
Şikayete Tabi Suçlar Nelerdir ?
- Yurt dışında vatandaş tarafından işlenen suçlar (TCK mad. 11 )
- Yurt dışında yabancı tarafından işlenen suçlar (TCK mad. 12 )
- Kasten Yaralama Suçu ( BTM ile giderilecek ölçüde ) ( TCK mad. 86/2 )
- Taksirle Yaralama Suçu ( TCK mad. 79 )
- Cinsel Saldırı Suçu (TCK mad. 102/1-2 )
- Sarkıntılık Düzeyinde Kalan Çocuğun Cinsel İstismarı Suçu (TCK mad. 103/1 )
- Reşit Olmayan Cinsel İlişki (TCK mad. 104/1 )
- Cinsel Taciz Suçu ( TCK m. 105/1 )
- Tehdit Suçu ( TCK mad. 106/1 ) (Sosyal medya aracılığıyla tehdit suçu)
- Konut Dokunulmazlığının İhlali Suçu ( TCK mad. 116/1-2 )
- İş ve Çalışma Hürriyetinin İhlali Suçu (TCK mad. 117/1)
- Kişilerin Huzur ve Sükununu Bozma Suçu ( TCK mad. 123 )
- Hakaret Suçu ( TCK 125 ) (Kamu görevlisine hakaret suçu şikayete tabi değildir, re’sen soruşturulur. Ayrıca bkz. sosyal medyada hakaret suçu ve cezası)
- Kişinin Hatırasına Hakaret Suçu ( TCK mad. 130 )
- Haberleşmenin Gizliliği Hali Suçu ( TCK mad. 132 )
- Kişiler Arasındaki Konuşmaların Dinlenilmesi ve Kayda Alınması Suçu ( TCK mad. 133)
- Özel Hayatın Gizliliği Suçu ( TCK mad. 134 )
- Hırsızlık (Daha az cezayı gerektiren halinde ) (TCK mad. 144 )
- Kullanma Hırsızlığı Suçu ( TCK mad. 146 )
- Mala Zarar Verme Suçu ( TCK mad. 151 )
- Hakkı Olmayan Yere Tecavüz Suçu ( TCK mad. 154/1 )
- Güveni Kötüye Kullanma Suçu ( TCK mad. 155/1 )
- Bedelsiz Senedi Kullanma Suçu (TCK mad. 156 )
- Dolandırıcılık (Daha az cezayı gerektiren halinde ) ( TCK mad. 159 )
- Kaybolmuş veya Hata Sonucu Ele Geçmiş Eşya Üzerinde Tasarruf Suçu (TCK mad. 160 )
- Şahsi Cezasızlık Sebebi veya Cezada İndirim Yapılmasını Gereken Hal (TCK mad. 167/2 )
- Açığa İmza Kötüye Kullanılması Suçu (TCK mad. 209 )
- Aile Hukukundan Kaynaklanan Yükümlülüğün İhlali Suçu (TCK mad. 233/1 )
- Çocuğun Kaçırılması ve Alıkonulması Suçu (TCK mad. 234/3 )
- Ticari Sır, Bankacılık Sırrı veya Müşteri Sırrı Niteliğindeki Bilgi veya Belgelerin Açıklanması Suçu (TCK mad. 234/3 )
- Yabancı Devlet Başkanına Karşı Soruşturulması ve Kovuşturulması Şikayete Bağlı Olan Suçlar (TCK mad. 340/2 )
- Yabancı Devlet Bayrağına Karşı Hakaret Suçu (TCK mad. 341/2 )
- Yabancı Devlet Temsilcilerine Karşı Hakaret Suçu (TCK mad. 342/2 )
